محمدعلی انصاری، مفسر قرآن کریم در چهارمین قسمت از درسگفتار «امیر ملک سخن» که پیرامون ولایت امیرالمؤمنین (ع) میپردازد؛ میگوید:
امیرالمؤمنین(ع) هنگامی که مطلبی را بیان میکنند، در مجموعه نهج البلاغه، برآیند و عمق سخنان ایشان بسیار قابل توجه است. وقتی موضوعی در نهج البلاغه مطرح میشود، میتوان انعکاس عمیق و دقیق آن را در مجموعه سخنان امام مشاهده کرد که مباحثی بسیار ژرف و فلسفی را در بر میگیرد.
به عنوان نمونهای ملموس و کاربردی برای فهم بهتر، میتوان به موضوع دنیا اشاره کرد؛ مسئلهای که انسانها همواره با آن درگیر بوده و هستند. اگر دنیا نباشد، انسان دچار رنج و اندوه میشود و اگر باشد، به محبت و تعلق به آن دچار است. زخمها و دردهای درونی، گاهی از بلایای درون روح انسان بزرگتر است، زیرا رنج خاطر درونی، آزاردهندهتر از مشکلات ظاهری است.
ما انسانها موجوداتی هستیم که خداوند ما را در این دنیا قرار داده است. زندگی ما دارای نیازها و ضرورتهای دنیایی است. در گذشته، انسان بیشتر درگیر تأمین نان و قوت بود، چرا که نان بهعنوان ستون حیات شناخته میشد. انسانها اسیر نیازهای خوراک و خواب هستند و همین مسائل دنیوی، بخش بزرگی از زندگی و تعاملات روزمره ما را تشکیل میدهد. معاملات و معاشرتهای دنیوی، حقایقی هستند که نمیتوان آنها را نادیده گرفت؛ زیرا اگر این معیشت و معاش تأمین نشود، تصور حیات و معاد آخرت نیز برای انسان ممکن نیست.
حیات اخروی و جاودانه انسان، مبتنی بر زندگی دنیاست و امام علی(ع) نیز در نهج البلاغه به زندگی دنیوی میپردازد. به همین دلیل است که باید نهج البلاغه را دوباره و با دقت بازخوانی کرد. امام علی(ع) «امام الحیات الدنیا» معرفی میشود و این زندگی دنیوی را در چهار سطح مختلف بیان میکند که این موضوع خود نشان از ژرفای سخنان ایشان دارد.